ကူးစက်ရောဂါအခြေအနေ၊ ကာကွယ်ဆေးရွေးချယ်မှုနှင့် ခွာနာလျှာနာရောဂါအတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်

ခွာနာလျှာနာရောဂါ

(၁) ကပ်ရောဂါအခြေအနေ

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခွာနာလျှာနာရောဂါသည် အဓိကအားဖြင့် အာဖရိက၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ အာရှနှင့် တောင်အမေရိက၏ အစိတ်အပိုင်းများတွင် အဖြစ်များသည်။ FMDV ၏ serotype 7 မျိုးတွင်၊ type O နှင့် type A သည် အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်သည်။ တောင်အာဖရိက၏ အမျိုးအစား I၊ II နှင့် III သည် အာဖရိကတိုက်တွင် အဓိကအားဖြင့်ပျံ့နှံ့သည်။ အာရှအမျိုးအစား I ကို အဓိကအားဖြင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်အာရှတို့တွင် ပျံ့နှံ့သည်။ Type C သည် 2004 ခုနှစ် ဘရာဇီးနှင့် ကင်ညာတွင် ဖြစ်ပွားပြီးကတည်းက အစီရင်ခံခြင်းမရှိသေးပါ။ 2021 ခုနှစ်တွင် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ခြေနှင့်ခံတွင်းရောဂါ၏ ကူးစက်ရောဂါအခြေအနေမှာ ရှုပ်ထွေးနေဆဲဖြစ်သည်။ ကမ္ဘောဒီးယား၊ မလေးရှား၊ မြန်မာ၊ ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ်နှင့် အခြားနိုင်ငံများအားလုံးတွင် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများရှိပြီး ကပ်ရောဂါဖြစ်စေသော ရောဂါပိုးများသည် ရှုပ်ထွေးပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ခြေနှင့်ခံတွင်းရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေး ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံတွင် ခွာနာလျှာနာရောဂါဖြစ်ပွားမှု အခြေအနေမှာ ယေဘုယျအားဖြင့် တည်ငြိမ်နေပြီး အာရှတွင် ခွာနာလျှာနာအမျိုးအစား I သည် ကပ်ရောဂါကင်းစင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီ သုံးနှစ်အတွင်း ခွာနာလျှာနာ အမျိုးအစား A ကပ်ရောဂါ မရှိသေးဘဲ 2021 ခုနှစ် တွင် ခွာနာလျှာနာ အမျိုးအစား O ပျံ့နှံ့မှု 3 ခု ရှိတော့မည် ဖြစ်သည်။ စောင့်ကြည့်မှု အခြေအနေအရ လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံတွင် FMD ကပ်ရောဂါ မျိုးကွဲများ ရှိနေသေးသည်။ ရှုပ်ထွေးသည်။ Type O FMD မျိုးကွဲများတွင် Ind-2001e၊ Mya-98 နှင့် CATHAY ၊ Type A သည် Sea-97 တို့ဖြစ်သည်။ အမျိုးအစား AA/Sea-97 ပင်လယ်ရပ်ခြားဌာနခွဲဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို 2021 ခုနှစ်တွင် နယ်စပ်ဒေသများတွင် တွေ့ရှိမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံရှိ ခွာနာလျှာနာရောဂါ ကာကွယ်ဆေးသည် ပြည်တွင်းကူးစက်ရောဂါမျိုးကွဲများကို ထိရောက်စွာ တိုက်ဖျက်နိုင်ကာ ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေအချက်များသည် ခုခံအားအားနည်းသော ချိတ်ဆက်မှုများနှင့် နေရာများတွင် အဓိကအားဖြင့် ရှိနေပါသည်။ စောင့်ကြည့်လေ့လာသည့်အချက်အလက်များအပေါ်အခြေခံ၍ တရုတ်နိုင်ငံတွင် FMD ကပ်ရောဂါသည် 2022 ခုနှစ်တွင် FMD အမျိုးအစား O က ဆက်လက်လွှမ်းမိုးနေဦးမည်ဟု ခန့်မှန်းရပြီး FMD အမျိုးအစား O အမျိုးအစားမျိုးစုံ၏ တစ်ပြိုင်နက်ကူးစက်ရောဂါသည် ဆက်လက်တည်ရှိနေဦးမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ FMD အမျိုးအစား A ၏ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်သွင်းလာသော နိုင်ငံခြားမျိုးကွဲများ၏ အန္တရာယ်မှာ ရှိနေသေးသည်။

(၂) ကာကွယ်ဆေးရွေးချယ်ခြင်း။

ဒေသတွင်း ကပ်ရောဂါမျိုးကွဲများ၏ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် ကိုက်ညီသော ကာကွယ်ဆေးများကို ရွေးချယ်ပြီး ကာကွယ်ဆေး ထုတ်ကုန်အချက်အလက်များကို တရုတ်နိုင်ငံ တိရစ္ဆာန်ဆေးကုသရေး ဆေးဝါးသတင်းအချက်အလက်ကွန်ရက်၏ "တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက် ကွန်ရက်၏" အမျိုးသားတိရစ္ဆာန်ဆေးကုသရေး ဆေးဝါးဆိုင်ရာ အခြေခံအချက်အလက် စုံစမ်းမေးမြန်းမှု" ပလပ်ဖောင်းတွင် မေးမြန်းနိုင်ပါသည်။

(၃) အကြံပြုထားသော ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းနည်းလမ်းများ

1. စကေးအကွက်

တိရစ္ဆာန်ငယ်များ၏ ပထမဆုံး ကာကွယ်ဆေးထိုးသည့် အသက်အရွယ်ကို မိခင်ကိုယ်ခံစွမ်းအားနှင့် တိရစ္ဆာန်ငယ်များ၏ မိခင်ပဋိပစ္စည်းအဆင့်ကဲ့သို့သော အကြောင်းရင်းများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းဖြင့် ဆုံးဖြတ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အမျိုးသမီးတိရိစ္ဆာန်များ၏ ကာကွယ်ဆေးထိုးချိန်နှင့် မိခင်ပဋိပစ္စည်း ကွာခြားချက်များအရ ဝက်ကလေးများသည် အသက် 28 ~ 60 ရက်တွင် ကာကွယ်ဆေးထိုးရန် ရွေးချယ်နိုင်ပြီး၊ သိုးသငယ်များကို အသက် 28 ~ 35 ရက်တွင် ကာကွယ်ဆေးထိုးနိုင်ပြီး နွားကလေးများကို ကာကွယ်ဆေးထိုးနိုင်ပါသည်။ အသက် 90 ရက်။ မွေးကင်းစ တိရစ္ဆာန်များအားလုံးကို ကနဦး ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးနောက်၊ မြှင့်တင်ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းကို ၁ လလျှင် တစ်ကြိမ်၊ ထို့နောက် ၄ လမှ ၆ လတစ်ကြိမ် ပြုလုပ်ရမည်။

2. ကျပန်းစောင့်ရှောက်မှု အိမ်ထောင်စုများ

နွေဦးနှင့် ဆောင်းဦးရာသီတွင် ခံစားရနိုင်သော အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အားလုံးကို တစ်ကြိမ် ကာကွယ်ဆေးထိုးမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ကို လစဉ်ပုံမှန် လျော်ကြေးပေးမည်ဖြစ်သည်။ အခြေအနေများခွင့်ပြုပါက အကြီးစားနယ်ပယ်၏ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းကို ဆောင်ရွက်နိုင်ပါသည်။

3. အရေးပေါ် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း။

ကပ်ရောဂါအခြေအနေဖြစ်ပွားသည့်အခါ ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်သည့်နေရာနှင့် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသော တိရစ္ဆာန်များကို အရေးပေါ်ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးရမည်။ နယ်စပ်ဒေသတွင် ကပ်ရောဂါအန္တရာယ် ဆန်းစစ်ချက်ရလဒ်များနှင့် ပေါင်းစပ်ကာ ခြေထောက်နှင့်ပါးစပ်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေများသော ဒေသရှိ တိရစ္ဆာန်များကို အရေးပေါ် ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပေးမည်ဖြစ်သည်။ ပြီးခဲ့သည့်လအတွင်း ကာကွယ်ဆေးထိုးထားသော တိရစ္ဆာန်များသည် အရေးပေါ် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း မခံရနိုင်ပါ။

(၄) ခုခံအားသက်ရောက်မှုကို စောင့်ကြည့်ခြင်း။

1. စမ်းသပ်နည်း

GB/T 18935-2018 တွင်ဖော်ပြထားသည့်နည်းလမ်းကို ခြေနှင့်ပါးစပ်ရောဂါအတွက် ရောဂါရှာဖွေရေးနည်းပညာကို ပဋိပစ္စည်းရှာဖွေခြင်းအတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ အသက်မဝင်သော ကာကွယ်ဆေးဖြင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးထားသူများအတွက်၊ အရည်အဆင့်ပိတ်ဆို့ခြင်း ELISA နှင့် အစိုင်အခဲအဆင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သော ELISA ကို ခုခံအား ပဋိပစ္စည်းကို ရှာဖွေတွေ့ရှိရန် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဓာတု peptide ကာကွယ်ဆေးဖြင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးထားသူများအတွက်၊ VP1 ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံပရိုတိန်း ELISA ကို ခုခံအားဆိုင်ရာ ပဋိပစ္စည်းကို ရှာဖွေရန် အသုံးပြုခဲ့သည်။

2. ခုခံအားသက်ရောက်မှု အကဲဖြတ်ခြင်း။

ဝက်များကို 28 ရက်ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး 21 ရက်ကြာအခြားအိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များကိုကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးနောက်၊ တစ်ဦးချင်းစီ၏ကိုယ်ခံစွမ်းအားသည်အရည်အချင်းပြည့်မီကြောင်းဆုံးဖြတ်ရန်ပဋိပစ္စည်း titer သည်အောက်ပါသတ်မှတ်ချက်များနှင့်ပြည့်မီရမည်-

ELISA ကို ပိတ်ဆို့သည့် အရည်အဆင့်- ကျွဲနွားနှင့် သိုးကဲ့သို့သော စားမြုံသတ္တဝါများ၏ ပဋိပစ္စည်း ≥ 2^7၊ နှင့် ဝက် ပဋိပစ္စည်း titer ≥ 2^6။

အစိုင်အခဲအဆင့် ယှဉ်ပြိုင်မှု ELISA: ပဋိပစ္စည်း titer ≥ 2^6။

vP1 ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံပရိုတိန်းပဋိပစ္စည်း ELISA- နည်းလမ်း သို့မဟုတ် ဓာတ်ပြုခြင်း ညွှန်ကြားချက်အရ အပြုသဘောဆောင်သည်။

အရည်အချင်းပြည့်မီသော ပုဂ္ဂိုလ်အရေအတွက်သည် စုစုပေါင်း ကိုယ်ခံအားအဖွဲ့ အရေအတွက်၏ 70% ထက်မနည်း ပါဝင်နေပါက၊ အုပ်စုကိုယ်ခံစွမ်းအားကို အရည်အချင်းပြည့်မီသူအဖြစ် သတ်မှတ်မည်ဖြစ်သည်။